وی عامل دیگر در تقویت سیستم ایمنی را خواب مناسب، کافی و به موقع درطول شب دانست و گفت: بدخوابی ، کم خوابی و شب زنده داری و خواب ناکافی در طول روز،  سبب اختلالات هورمونی بسیار زیاد در سیستم بدن شده و می تواند در تضعیف سیستم ایمنی نقشی بسیارجدی داشته باشد.

محمد شاهی با اشاره به نقش موثر تحرک و فعالیت فیزیکی درتقویت سیستم ایمنی بدن گفت: این مورد نیزبه خاطرمحدودیت های شیوع ویروس کرونا و تعطیل شدن باشگاه‌ها و ماندن افراد درخانه ،سبب کم شدن میزان فعالیت بدنی افراد درسنین مختلف و کاهش فعالیت فیزیکی شده است، این کاهش تحرک فیزیکی می تواند با تضعیف سیستم ایمنی و قدرت دفاعی بدن، را درمقابل بیماری کرونا آسیب پذیرتر کند.

وی با بیان این که فعالیت فیزیکی و ورزش به صورت کلی در تقویت سیستم ایمنی نقش دارد افزود: حذف ورزش از برنامه زندگی روزانه می تواند سبب اضافه وزن وچاقی شود و بنا برآخرین گزارشات سازمان بهداشت جهانی و مجامع علمی معتبر، به عنوان یک فاکتور اصلی برای ابتلا به بیماری کووید۱۹ مطرح است و متاسفانه بیشترین ارتباط دربیماران چاق مشاهده شده است.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اهواز تغذیه را یکی دیگراز فاکتورهای اصلی موثر بر سیستم ایمنی بدن گفت: در بحث تغذیه ، انرژی دریافتی اهمیت دارد یعنی میزان دریافت مواد غذایی بایدکافی باشد.لذا سوءتغذیه که گاه براثر گرفتن رژیمهای لاغری نادرست حاصل می شود، باعث نقص سیستم ایمنی می شود.

وی افزود :دریافت پروتئین‌ها در برنامه رژغذایی دردوره شیوع کرونا ،نقش مهمی در حفظ سیستم ایمنی بدن دارد.لذا استفاده از انواع پروتئین‌ها درخانواده گوشت ها که شامل گوشت قرمز، ماهی و مرغ وهمچنین حبوبات ولبنیات است بایددر برنامه غذایی باشند و نمی توان آن ها را از برنامه غذایی حذف کرد .

دکتر محمد شاهی استفاده از کربوهیدراتهای پیچیده و نه ساده را در برنامه غذایی لازم دانست و گفت: استفاده از نان و برنج سبوس دار تاثیرخوبی درتقویت سیستم ایمنی بدن داشته درمقابل باید از منابع کربوهیدراتی مثل قندهای ساده ، شکر و نوشیدنی هایی که حاوی شکر هستند کمتر استفاده کنیم .

این متخصص تغذیه فاکتوربعدی در تغذیه را چربی دانست و گفت: نوع چربی که استفاده می کنیم درحفظ سیستم ایمنی ما بسیاراهمیت دارد ،چربی های اشباع شامل انواع روغن جامد،مانند روغن حیوانی، روغن دنبه، روغن نباتی جامد ،برای بدن مضر بوده و برعکس آن،روغن های غیر اشباع که عموما همه روغن های گیاهی هستند به جز روغن نارگیل و پالم برای سلامتی مفید هستند .همچنین در روغن های حیوانی روغن ماهی جزء روغن های غیراشباع است و برای حفظ سلامتی خوب است.

وی افزود: استفاده ازمنابع غذایی ویتامین A مانند:جگر،زرده تخم مرغ ،شیر،لبنیات و کره وپیش ساز ویتامینA درگروه میوه و سبزیجاتی که رنگ زرد دارند مانند هویج ، کدو حلوایی،زردآلو، طالبی وغیره ازجمله موادی هستند که کمبود آنها باعث نقص سیستم ایمنی خواهد شد، همچنین استفاده از منابع ویتامین E در روغن های گیاهی مانند: کانولا، آفتاب گردان ،ذرت ،گلرنگ و درخیلی ازآجیل ها وحتی اسفناج و سیب زمینی نیز علاوه بر فعالیت آنتی اکسیدانی در بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن ماکمک کننده است.

محمد شاهی با اشاره به ارتباط بسیارزیاد ویتامین D با بیماری کرونا و سیستم ایمنی بیان کرد :این ویتامین منبع غذایی قوی نداشته و معمولا بین ۵ تا ۱۰ درصد نیازافراد از طریق غذا تامین شده و بقیه آن باید از طریق مصرف مکمل باشد .منابع طبیعی غذایی آن معمولا در ماهی‌های چرب، لبنیات وزرده تخم مرغ وجود دارد، لذا اگر سطح ویتامین D فردی کمتر از۳۰ باشد حتما باید از مکمل هفتگی ۵۰ هزار واحد به همراه وعده غذایی استفاده کند و اگربالاتراست به صورت ماهیانه ازکپسول های ۵۰ هزار واحدی استفاده کند.

وی افزود: منابع ویتامین C که درانواع سبزیجات،مرکبات،گوجه فرنگی، کلم، حتی سیب زمینی نیز وجود دارد که هر چه تازه‌تر مصرف شوند تاثیر بیشتری درتقویت سیستم دفاعی بدن دارد.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اهوازبا اشاره به نقش جدی ویتامین های گروه B دربهبود عملکرد سیستم ایمنی گفت: یکی دیگرازویتامین های گروه ب،  که شاید منابع آن کمی متفاوت باشد ویتامین B۱۲ است که درتقویت سیستم ایمنی بدن نقش داشته و کمبود آن می تواند باعث پیشرفت سریع عفونت های ویروسی دربدن شود. ویتامین B۱۲ را در منابع حیوانی مانندگوشت قرمز،ماهی ، مرغ و همچنین تخم مرغ و لبنیات بدست به وفور یافت می شود.

وی افزود: کمبود دو عنصرآهن وروی نیز هرکدام می تواند دراختلال سیستم ایمنی نقش جدی داشته باشد به ویژه در زنان که به دلیل کم خونی بیشتر دچارمشکل خواهند شد. منابع غنی آهن عمدتا” منابع حیوانی است و عنصر روی که درتعداد زیادی از مسیرهای متابولیکی سیستم ایمنی نقش دارد در انواع گوشت قرمز مرغ، ماهی، غلات ،حبوبات و تخم مرغ وجود دارد.

محمد شاهی با اشاره به مصرف مکمل ها درشیوع دوره کرونا بیان کرد: زمانی مصرف مکمل ها اهمیت داردکه ما کمبود آن ماده غذایی رادر بدن داشته باشیم،لذا اگر برنامه غذایی کاملی داشته باشیم وهمه گروه‌های غذایی به صورت منظم دریافت کنیم وازسه وعده غذایی، میوه، سبزیجات و لبنیات به اندازه کافی استفاده کنیم هیچ نیازی به مصرف مکمل نیست .

وی افزود: مصرف زیاد ودراز مدت مکمل می تواند عوارض بدی در بدن داشته باشد پس هیچ توصیه ای به مصرف مکمل نمی کنیم و با غذاخوردن،استراحت، ورزش کردن، خواب مناسب و کاهش استرس می توان سیستم ایمنی قوی ومقاوم دربرابرهرگونه بیماری را داشت .