پیشوای یا یازدهم شیعه به عنوان الگویی بسیار مهم برای مسلمانان دارای حیاتی پربرکت و درس آموز بوده است، لذا با بررسی ابعاد حیات طیبه حضرت امام حسن عسکری (علیه السلام) می‌توان در عصر غیبت کبری از سیره آن امام همام برای پیشرفت دین و فرهنگ امامت بهره مندگردید. از همین منظر در گفتگویی با حجت الاسلام والمسلمین امین بهرامی پژوهشگر حوزه علمیه اهواز به بررسی ابعاد مختلف زندگی امام عسکری(علیه السلام)می پردازیم.

باسلام و تبریک و سپاس از وقتی که در اختیار ماگذاشتید،لطفابعنوان اولین سوال بفرمائید که آیا امام یازدهم مجاهدتهای علمی داشته و شاگردانی را تربیت کرده است؟

بنده هم محضر حضرتعالی و سایرمخاطبین ارجمند این گفتگو عرض سلام دارم و این روز بزرگ رو محضر همه جامعه اسلامی تبریک عرض میکنم.قبل از آنی که جواب سوال شما رابدهم به نکته ای اشاره کنم و آن نکته این است که جنس مجاهدتهای اهل بیت(علیهم السلام)با فعالیتهای ماتفاوت بسیار دارد.ائمه اطهار(علیهم السلام)تمام حرکتشان،سکوتشان،سخن گفتنشان برمعیار حق وبرای خداست وگرنه کار آنان تا روز قیامت ماندگارنمی شد.اما افرادی مثل حقیر فعالیتهایی داریم ولی چقدر از آن فعالیتهابرای خداست،مساله ای است که خداوند متعال و خود فرد می ماند،لذا گاهی عده ای پر فعالیت هستند اماچون برای خدانیست نه ماندگار است ونه موثر،لذا مجاهدتهای خاندان عترت غیر از کارهایی است که دیگران انجام میدهند.اگر چه بزرگانی هم هستند که فعالیتهای مهم،خالصانه ومثمرثمر دارند. در جواب سوال جناب عالی باید عرض کنم همه ائمه هدی (علیهم السلام) دارای مجاهدت‌های علمی و فرهنگی سیاسی بوده‌اند اما بر اثر شرایط موجود در جامعه و اختناقی که خلفای جور در حق اهل بیت (علیهم السلام)و شیعیانشان روا داشتند این مجاهدت‌ها گاهی شدت و ضعف داشته است،اماهیچ گاه بطورکامل تعطیل نگردیده. مثلاً در دوران امام صادق علیه السلام،آن امام باعظمت حدود ۴ هزار شاگرد درعلوم مختلف تربیت کرد و این به خاطر شرایط باز سیاسی اما کنترل شده به وجود آمده بود و امام توانست شاگردان بسیاری تربیت نموده و پس از آن مجاهدت‌های سیاسی خود را نیز انجام بدهند.اگر چه در دوران امام جعفرصادق(سلام الله علیه)بازهم فضای اختناق وجود داشت و اینگونه نبود امام بتواندبه راحتی وبدون ایجادمانع ازسوی حکومت مجاهدتهای سیاسی خود را داشته باشد،اما فضا در دوران امام ششم برای فعالیتهای گوناگون ایشان قدری بهتر از دوران امام یازدهم بود.در دوران امام حسن عسکری (علیه السلام) طبق نظر شیخ طوسی( رحمت الله علیه) شاگردان امام یازدهم را ۱۰۰ نفر دانسته است که در میان آنان چهره‌های روشن و شخصیت‌های برجسته و مردان وارسته مانند احمد بن اسحاق اشعری قمی، ابو هاشم داوود بن قاسم جعفری، ابو عمرو عثمان بن سعید عمری،علی بن جعفر، محمد بن حسن صفار به چشم می‌خورند.اما در آن دوران با برخی افراد مدعی مثل جاثلیق و اهل بدعت و منحرفین نیز برخورد نموده و جامعه را به فهم عالمانه از حقیقت اسلام دعوت نموده است.این تنهاگوشه ای از حرکتهای علمی وفرهنگی امام یازدهم است.

باتوجه به اینکه امام یازدهم در یک پادگان نظامی زندگی می کردند دین چگونه در جامعه عرضه می شد ومردم به چه صورت مسائل دینی واجتماعی خود را باایشان درمیان میگذاشتند؟

یکی از کارهای بزرگی که امام هادی و امام عسکری(صلوات الله علیهما)انجام دادند ایجاد شبکه ارتباطی با شیعیان در بلایاد گوناگون بود که به دستور این دو امام مقدس،مظلوم ومجاهد علما را در مناطق شیعه نشین متمرکز نمودند و به واسطه فقهای مورد تائید معصومین امورات معنوی ومادی جامعه را رتق وفتق میکردند.مضاف براین در برخی ایام نیز این اجازه به شیعیان داده می شد که بطور مستقیم باامام ارتباط برقرار کنند،امااین فرصتها کم بود و با تدابیر شدید امنیتی و اطلاعاتی وحضور جواسیس بنی عباس همراه بود.آنچه که امام هادی وامام عسکری(صلوات الله علیهما)به دنبال آن بودند ارتباط مردم با علما برای زمینه سازی درک موضوع غیبت بوده است.در دل این ایجاد شبکه وکلا فعالیتهای سیاسی نیز انجام میشد و کمکهای مالی امام عسکری(علیه السلام)بطور بسیار سرّی به شیعیان رسانده میشد ولی واسطه چنین کارهایی همین علمای مورد تائید ائمه بودند.لذا در عصر پیشوای یازدهم شیعه بااینکه امام به راحتی قابل دست یافتن نیست اما محبت ایشان در دل مردم قرار دارد،بخشی از این محبت کار خداست ولی بخش دیگر مجاهدتهای علمایی بود که خاندان عترت(علیهم السلام)را به مردم دور افتاده از امام خویش معرفی کردند‌.

بعنوان آخرین سوال اینکه امام یازدهم برای بحث غیبت امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف)چه فعالیتهایی غیر از ایجاد شبکه وکالت داشتند؟

همه اهل بیت(علیهم السلام)برای زمینه سازی ظهور سخن گفته اند،اما بالتبع امام عسکری(علیه السلام)بعنوان آخرین امام ظاهر در جامعه وظیفه مضاعفی نسبت به غیبت فرزندش حضرت مهدی موعود موجود(عجل الله تعالی فرجه الشریف)دارد، ایشان علاوه بر سخن گفتن از بحث غیبت و ایجاد شبکه وکالت و کمتر ظاهرشدن در بین مردم، وجود مبارک امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف)را به برخی از اصحاب مورد اطمینان نشان داده اند و در بیانات مختلف خویش آنان را متوجه این مساله کرده است که این کودک آخرین حجت خدا از خاندان رسالت و امامت است که جهان را پراز عدل وداد میکند،همانگونه که عالم پر از ظلم وجور شده است. امروز ما شاهد این مساله هستیم که جهان یکصدا منجی خویش را فریاد میکشد وباابراز انزجار از جنایات رژیم غاصب صهیونیستی به حمایت هز مردم مظلوم ومقاوم غزه ولبنان می پردازد و در دل تلاویو و آمریکا رویکرد اسلام گرایی و منجی گرایی برمبنای دین مبین اسلام شکل گرفته است.ماموظفیم علاوه برحمایت از مردم غزه ولبنان به هرشکل مشروع ومعقولی که میتوانیم برای زمینه سازی منتقم خون مظلومان عالم قدم برداریم.این فرصتی است که اگر از آن استفاده نشود ممکن است دیگر به وجود نیاید.کار بزرگ امام عسکری(علیه السلام)تبدیل تهدید به فرصتهایی بزرگ وطلایی برای ترویج دین بود.ما باید بتوانیم خشم مقدس مردم دنیا را کنترول نموده و خباثت های اسرائیل را فریاد بزنیم و از سوی دیگر منجی عالم بشریت حضرت ولی عصر(ارواحنا له الفدا)را به جهانیان معرفی کنیم.هماهنگونه که وعده خداست که(ان تنصروا الله ینصرکم ویثبت اقدامکم)اسرائیل نابود شدنی است و امامین انقلاب هم فرمودند:اسرائیل از بین خواهد رفت و به عقیده حقیر با خطبه ای که مقام معظم رهبری(مدظله العالی)در جمعه نصر خواندند، روح تازه ای درکالبد جبهه مقاومت دمیده شد و رژیم کودک کش صهیونیستی به افول نزدیک تر شده است.اگر ما با عمل به فرامین رهبری و با گامهایی همانند گام های شهید قدس سردار حاج قاسم سلیمانی و سیدالشهدای جبهه مقاومت، درّ خونین لبنان علامه شهید سیدحسن نصرالله در مسیر زمینه سازی ظهور در مسیر مقاومت ومعنویت حرکت کنیم قطعا پیروز میدان ماهستیم ان شاءالله.