درست یک سال قبل بود که کرونا مهمان ناخوانده پردردسر مردم دنیا شد. همه چیز تعطیل شد و همه وحشت‌زده بودیم. برای ماه‌ها در خانه ماندیم و فقط برای خریدهای ضروری بیرون می‌رفتیم، به دیدن دوستان و عزیزانمان تنها در قاب تلفن دل خوش کردیم. برخی حتی نان را هم از نانوایی نمی‌خریدند و خودشان در خانه می‌پختند؛ هیچ اطلاعاتی هم درباره آن نداشتیم؛ شبیه هیولای نامرئی ترسناکی بود که در هر جایی می‌توانست ما را به دام بیاندازد. خیال می‌کردیم ویروس نحس تا عید رفتنی است. ویروس نرفت اما کم کم اطلاعات ما بیشتر شد. کم کم چراغ‌ها روشن‌ شد و فیل درون اتاق را بهتر دیدیم و فهمیدیم خیلی از چیزهایی که درباره آن فکر می‌کردیم، صحت ندارد. هر چند که این شناخت بیشتر تمامی ندارد و هر روز چیزهایی بیشتری می‌فهمیم. به طور مثال حالا کم کم انتقال و آلودگی سطوح هم در حال رد شدن است.

هرچند که این امری طبیعی است که با گذشت زمان علم کار خودش را بکند و بیشتر و بیشتر این ویروس جدید را بشناسیم؛ در ادامه تمام مواردی که در این یک سال به اشتباه تصور می‌کردیم از این ویروس می‌دانیم را می‌خوانید:

ماسک بزنید!

در اوایل شروع پاندمی گفته می‌شد که استفاده از ماسک تاثیر چندانی در جلوگیری از انتقال ویروس ندارد؛ ادعایی که زمان زیادی طول نکشید تا خلاف آن ثابت شود. هرچند که در همین مدتی هم که گفته می‌شد ماسک فایده چندانی ندارد، مردم وحشت‌زده شروع به خرید ماسک کردند و در اوایل شیوع بیماری ماسک نایاب شده بود یا با قیمت‌های بسیار هنگفتی به فروش می‌رفت. در همان اوایل بود که مقاله‌ای که ادعا می‌کرد ماسک‌ها جلوی قطرات تنفسی آغشته به ویروس را نمی‌گیرند، با آمار واقعی رد شد و مقالات جدید اثبات کردند که از آنجایی که قطرات ویروسی بزرگتر از منافذ ماسک هستند، حتی یک ماسک خانگی هم می‌تواند کارساز باشد.

این بیماری فقط علائم تنفسی ندارد

در اوایل شیوع کرونا این تصور وجود داشت که ریه‌ها هدف اصلی این ویروس اند چرا که مبتلایان به این ویروس سرفه و نفس تنگی داشتند. اما حالا می‌دانیم که این ویروس به سایر اندام‌ها هم حمله می‌کند؛ در ماه آوریل، CDC علائم جدیدی مانند گلو درد، درد عضلانی و تب را به علائم این بیماری اضافه کرد. مشکلات دستگاه گوارش مانند اسهال و حالت تهوع، از دست رفتن بویایی و چشایی و سرگیجه هم از دیگر علائمی بودند که کمی بعدتر اضافه شدند. حتی بعدتر گفته شد که این عفونت می‌تواند باعث ضایعات مرموز و دردناک انگشتان پا شود.

کودکان ایمنی کامل دارند

در اوایل پاندمی تصور غالب متخصصان این بود که کودکان نسبت به کرونا ایمنی بهتری دارند و احتمال خیلی کمی دارد که در اثر این ویروس جان خود را از دست بدهند اما ظهور یک عارضه نادر نشان داد که آنها به طور کامل در امان نیستند؛ CDC گزارش داد که یک واکنش التهابی جدی به نام سندرم التهابی چند سیستم در کودکان (MIS-C)  باعث بثورات پوستی، تب مداوم  درد شکم و اسهال می‌شود. حتی مواردی از نارسایی قلبی نیز وجود داشته است.

از طرفی دیگر گفته می‌شد که کودکان بیشتر ناقل بیماری هستند همین باعث شد که در برخی کشورها ورود کودکان به سوپرمارکت‌ها ممنوع شود یا دستورالعمل‌ها خاص برای آنها وضع شود. خلاصه ای از شواهد مربوط به ۱۸ مطالعه منتشر شده توسط HIQA در ماه مه و بروزرسانی در آگوست سال ۲۰۲۰ نشان داد که موارد گزارش شده کووید۱۹ در کودکان درصد کمی از موارد تشخیص داده شده را نشان داده است و براساس شواهد با اطمینان کم، انتقال بیماری از کودک به بزرگسالان یا کودک به کودک در خانه و محیط‌های آموزشی رخ می‌دهد، اما میزان انتقال گزارش شده برای کودکان پایین است.

فقط گروه‌های پرخطر آسیب پذیر اند

در ابتدای پاندمی بارها این جمله غیراخلاقی را از رسانه‌ها شنیدیم که تنها افراد مسنی که بیماری زمینه‌ای دارند در خطر اند و با ایجاد احساس امنیت کاذب تلاش کردیم از خطر بیماری فاصله بگیریم، کمی بعدتر هم که خطر بیماری جوانان را متوجه خود کرد، برخی گفتند که این به دلیل معاشرت‌های بیشتر این گروه و رفتارهای پرخطرشان بوده است. چیزی که حالا بعد از یک سال می‌دانیم این است که درست است که خطر کوید۱۹ افراد مسن و بیماران را بیشتر تهدید می‌کند اما این اصلا به این معنا نیست که سن و نه سبک زندگی قرار است برای افراد مصونیتی ایجاد کند. بسیاری از کسانی که جان خود را در اثر ابتلا به کرونا از دست داده اند جوانانی هستند که هیچ بیماری زمینه ای نداشتند.

دماسنج‌ها می‌توانند کرونا را نشان دهند
دماسنج‌ها در روزهای ابتدایی کرونا به سرعت در همه جا ظاهر شدند. در ورودی اغلب فضاها عمومی، فرودگاه‌ها، فروشگاه‌ها و … می‌شد افرادی را دید که دمای بدن کسانی که قصد ورود به آن محل را داشتند، چک می‌کردند. اما مروری بر شواهد در ماه سپتامبر توسط ECRI نشان داد که غربالگری دمای مادون قرمز “ناکارآمد” بوده و در بهترین حالت فقط در نیمی از موارد عفونت را تشخیص میدهد. غربالگری حرارتی با هزینه زیاد انجام می‌شود و میزان تشخیص آن کم است.

دستگیره‌ها خطرناک اند

واکسن ویروس را ریشه کن خواهد کرد

تعدادی از کارشناسان اکنون بر این باورند که ویروس ممکن است هرگز ریشه کن نشود  اما  با واکسیناسیون روش‌هایی ایمن برای همزیستی با آن خواهیم یافت؛ درست مانند بیماری انفلوآنزا.

متخصصان معتقد اند به احتمال زیاد ویروس‌هایی که واکسن برای آنها موثر نیست، پیدا خواهند شد و احتمالا این ویروس ریشه کن نخواهد شد اما یاد خواهیم گرفت مثل تمام ویروس‌هایی که در حال حاضر با دریافت واکسن از ابتلا به آنها مصون هستیم با کرونا زندگی کنیم.