علیرضا دریساوری ؛ طلبه اهواز

بسم الله الرحمن الرحیم
وَاعتَصِمُوا بِحَبلِ اللهِ جَمِیعاً وَ لا تَفَر’َقُوا

درباره اهمیت حفظ انقلاب اسلامی، رهبر کبیر انقلاب امام خمینی ره می فرماید؛ حفظ نظام از اوجب واجبات است و در عصر حاضر مقام معظم رهبری کلامی مشابه دارند که می فرمایند ؛ حفظ نظام و در واقع حفظ ایمان مردم، اوجب واجبات است و از باب کلکم’ راعٍ وَ کلکم’ مَسؤلٌ خوب است که در این رابطه به بیان مساله ای اساسی در این روز های حساس و سرنوشت ساز انتخابات بپردازیم.
هر مسلمانی که عاشق انقلاب و کشورش و قدر دان خون شهداء اسلام از ابتدای بعثت نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله و سلم تا ایام اخیر باشد، به هنگام روبرو شدن با کلام امامین انقلاب در باب اهمیت و لزوم حفظ نظام اسلامی به سرعت به این نتیجه خواهد رسید که صیانت از ایمان مردم و ایجاد مشارکت حداکثری آنها در رویدادهای مهم مانند انتخابات و راهپیمایی های علیه دشمنان این مرز و بوم، اصلی بنیادی برای حفظ و تقویت انقلاب و نظام اسلامی است.
و بر همگان روشن است که قاطبه ی مردم با پیروی و جهت گیری از دستورات فقیهان و عالمان دینی توانستند بت طاغوتی پهلوی را شکست دهند و به زیر آورند و پرچم حکومت شیعی را به احتزار در آورند و با هدف وحدت و یکپارچگی مشکلات و رنج ها را تحمل کرده و کارنامه ای فوق درخشان برای خوانندگان تاریخ در آینده به جای گذارند.
و به همین خاطر است که رهبر حکیم و آینده نگر انقلاب مکر’راً بر حفظ مشارکت حداکثری مردم در عرصه های مختلف سیاسی و اقتصادی و فرهنگی تاکید دارند، زیرا چنانچه از این حرارت آتشین انقلابی مردم کاسته شود در آینده شاهد سرد شدن آن و سپس خاموشی آن خواهیم بود که لازمه ی آن آسیب پذیر شدن حکومت اسلامی خواهد بود.
اما عنصر مهم دیگری که در جهت دهی مردم به سوی قله های پیشرفت و جلوگیری از انحراف آنها بسیار موثر است نخبگان جامعه اند که با تخصص های خود نیاز بخش های مختلف را رفع کنند.
یکی از این عرصه ها مجلس خبرگان رهبری می باشد که متشکل از علماء و فقیهان تمام استان های کشور است همانگونه که رهبر انقلاب فرمودند؛ اگر بتوانند از حیث ارتباط با مردم بلاد خویش و رفع شبهات و گره های ذهنی جوانان و پیگیری مشکلات اساسی و اجتماعی آنها در دایره ی بخشی از وظایف قانونی خود گامهای موثری بردارند و افزون بر آن مانند پدری دلسوز نسبت به جوانان و جامعه ی خود باشند خواهند توانست حلقه ای طلایی برای ارتباط مردم و حاکمیت باشند و در غیر این صورت این حلقه به مرور زمان و با سوء استفاده گری دشمنان انقلاب اسلامی از این ضعف اجتماعی نخبگان، آسیب پذیر خواهد شد و در نهایت منجر به شکل گیری فاصله ی مداوم مردم و حاکمیت می شود، که این امر خواست دشمن و مخالف با دستورات امام خمینی ره و رهبر انقلاب می باشد.
ما پرسش اساسی این است که چه نهادی و با چه معیارهایی فقیهان شایسته را شناسایی و به مردم معرفی می کند تا مردم با حضور پر شور خود و انتخاب نماینده ی خویش، پل ارتباطی با حاکمیت و نظام اسلامی را بنا کنند؟
در جواب این پرسش باید گفت که شورای نگهبان این وظیفه ی مهم و خطیر را بر عهده دارد. از این جهت می گوییم مهم و خطیر که معرفی افراد صلاحیت دار مردمی باعث حضور بیشتر مردم خواهد شد و بر عکس؛ معرفی اشخاصی که فاقد صلاحیت هستند یا اینکه صلاحیت دارند ولی فاقد شهرت و اعتماد عمومی هستند موجب کاهش مشارکت می شود زیرا در این صورت مردم احساس خواهند کرد که راه ارتباطی با حاکمیت و نظام اسلامی ندارند و در نتیجه ی آن شاهد تالی فاسد های خطرناک و شکاف های گسترده ی اجتماعی در عرصه های مختلف خواهیم بود.
بحمدالله در دوره های مختلف خبرگان رهبری از ابتدای انقلاب تا به حال، شاهد حضور عالمان زمان شناس و بصیر و فقیهان تراز اول جامعه بوده ایم که می توان به اشخاصی مانند آیت الله سید محمود شاهرودی و آیت الله مصباح یزدی و آیت الله یزدی و آیت الله مهدوی کنی و دیگران اشاره کرد که هر یک از آنها وزانت خاصی به این مجلس داده بودند و در نقاط حساس فتنه ها علیه این نظام واکنش سریع و درمانگر داشته اند و در دفع شبهات وارده علیه حاکمیت مانند چراغی پرنور برای مردم بودند که مانع از آسیب پذیری جامعه و جوانان و در نتیجه حفظ نظام شدند.
اینجانب از باب ؛ کلکم’ راعٍ وَ کلکم’ مَسؤُولٌ قصد دارم در مورد افراد تایید شده و تایید نشده توسط شورای نگهبان برای مجلس خبرگان رهبری در سطح کشور، نکاتی را به عرض برسانم :
همانگونه که همه ی افراد جامعه می دانند علمیت و اجتهاد یکی از شرایط احراز صلاحیت اشخاص جهت شرکت در این عرصه است، از همین جهت باید پرسید که چرا با وجود این معیار افرادی معرفی شدند که فاقد صلاحیت علمی هستند و از سویی دیگر برخی عالمان و فقیهان زمان شناس و مجتهد، احراز اجتهاد نشدند!؟ به عنوان نمونه حجت الاسلام و المسلمین آقای رضا حیدری از اساتید حوزه علمیه اهواز، اجتهادشان توسط شورای نگهبان احراز نشد و لذا صلاحیت شان برای حضور در این عرصه مورد تایید قرار نگرفت. در حالی که باید گفت که ایشان در شمار معدود کسانی بودند که اجازه ی اجتهاد از زعیم حوزه خوزستان آیت الله موسوی جزائری دامت برکاته گرفتند و علمیت و فقاهت آقای موسوی جزائری بر کسی پوشیده نیست و بدون حجت شرعی این اجازه را به ایشان نداده اند و به گفته ایشان و نزدیکان؛ شیخ رضا حیدری جزء فضلای ممتاز فقه و اصول در درس بوده و همین استعداد و نبوغ ایشان موجب دریافت اجازه ی اجتهاد از سوی این عالم دینی شده است، اما نکته ای که در این بین باعث رنجش علماء و طلاب خوزستانی شده ؛ این است که آیا این عدم تایید صلاحیت به علت عدم احراز اجتهاد ایشان، موجب وهن تدریس و تشخیص آیت الله موسوی جزائری و نا امید شدن طلاب خوزستانی از تحصیل در خوزستان نیست؟
خوشبختانه از نکات مثبت آقای شیخ رضا حیدری شهرت علمی ایشان بین جامعه ی نخبگان خوزستان بلکه خارج از خوزستان اعم از طلاب و روحانیون و اساتید دانشگاه می باشد، و می توان در این جهت به آثار منتشر شده ی توسط این عالم دینی با محوریت کتب حوزوی و غیر حوزوی اشاره کرد.

ای کاش اعضای شورا پس از مطالعه ی صفحاتی چند از کتب؛ فی هامش المغنی یا شرح رسائل یا کتاب پر محتوای المرآه ایشان و بررسی علمی و فقهی مقالات و سخنرانی های ایشان در مواجه با پدیده های گوناگون اجتماعی و سیاسی و فرهنگی درباره اجتهاد و علمیت ایشان اعلام نظر می کردند و حداقل مو’ه ی تالیف را نیز در شمار مواردی که موجب احراز اجتهاد می شود در نظر می گرفتند تا اشخاصی که هیچ گونه تالیفی در هیچ زمینه ای ندارند را تایید نکنند.
بر حسب حسن ظن’ در این بخش قصد دارم بجز تالیفات ایشان؛ تعدادی اندک از فعالیت ها و نظرات علمی این استاد گرانمایه و متواضع را به صورت خلاصه خدمت بزرگواران به عرض برسانم تا شاید کمکی به آن بزرگواران در راه احراز اجتهاد باشد:

الف) همه ی ما می دانیم که مسائل مستحدثه و پیشرفت روز افزون تکنولوژی ها و فناوری های گوناگون در عرصه های مختلف اقتصادی مانند؛ ارزهای دیجیتال و در حوزه ی پزشکی اقتضا دارد که یک فقیه با جامعیت و اشراف به این موضوعات ابتداً یک ماهیت شناسی دقیق داشته باشد، و سپس به استنباط حکم بپردازد. ایشان جزء معدود کسانی است که در این امور با گرد هم آوردن افراد متخصص در حوزه های مختلف اقتصادی و پزشکی و سیاسی ابتداً موضوع خاص مورد نظرخود را شناسایی و سپس با اعمال روشهای فقهی با نگاه فقه پویا که باید به این مسائل پاسخگو باشد نظر فقهی و اجتهادی خود را ارائه داده اند. به عنوان مثال در مبحث ماهیت پول و رمز ارز ها، اظهار نظرهای ایشان کاملا تخصصی و فنی از جهت موضوع شناسی و استنباط فقهی می باشد یا می توان در مساله ی سلامت روان در دنیای جدید و رابطه ی آن با دین از نظر فقهی به اظهار نظرهای ایشان اشاره کرد که کمتر کسی در بین علماء به این مسائل پرداخته اند.
همچنین در مسائل خاص پزشکی و باروری از نظر فقه اسلامی و شیعی به کنکاش نظر امامیه پرداخته و نظر خود را طبق اصول فقهی استخراج کرده اند.

ب) شاید فضلا  علماء در مورد اخبارگری همان نظریه و اطلاعات سابق را داشته باشند، اما از ظهور اخباری گری نوین با متد خاص و شیوه ای متفاوت اطلاع نداشته باشد ، ولکن ایشان با شناخت دقیق نسبت به این مسائل و اطلاع رسانی به موقع به دفاع از اصول اجتهادی شیعه پرداخته است.

پ) به خاطر دارم در دوران شیوع ویروس کرونا شبهاتی در مورد سوره ی مدثر بیان شد که خلاصه ی آن پیش بینی این سوره از شیوع این بیماری بوده است که ایشان با حساسیت بالا و غیرت دینی خود نسبت به قرآن به مبارزه با این تفسیر به رای ساختگی و بی اساس پرداختند و مکررا اصرار به نشر تحلیل و دفاع خود از قرآن داشته اند تا هر کسی به خود اجازه ندهد با آیات قرآن هر گونه که سلیقه اش ایجاب کند مواجه شود و آنرا دستاویز مقاصد مادی و شخصی خود قرار ندهد.

ت) همچنین در ایام کرونا این شبهه بیان شد که با توجه به لزوم تقویت قوای جسمانی، دیگر روزه داری معنایی ندارد لذا وجوب روزه منجز نیست خوشبختانه ایشان با درایت و علمیت خاص خود به تجزیه و تحلیل این مساله از طریق قواعد فقهی و اصول علمی و اقتضائات آنها پرداختند و با ارائه ی آن در صدا و سیما و سایر رسانه ها مانع معطل ماندن این امر الهی شدند.

ث) متاسفانه در سالهای اخیر با توجه به عدم رعایت حریم زیست محیطی در استان خوزستان و دیگر شهرها شاهد آلودگی های خطرناک آب و هوایی و همچنین تخریب حریم های رودخانه در شهرهای مختلف هستیم که موجب آسیب های گوناگون زیست محیطی شده است و در آن ایام که سیل شیراز رخ داد و باعث تلف شدن جان و مال تعدادی از هموطنان عزیزمان شد تنها کسی که این مساله را از جهت فقهی مورد بررسی قرار داد ایشان بود و با اعلام اینکه با ساخت راه و جاده ها در حریم رودخانه تعدی به محیط زیست شده است و این تعدی حرام و مسببان آن باعث وقوع سیل در استان شیراز و خوزستان شدند با توجه به قاعده ی سببیت؛ ملزم به پرداخت دیه و خسارت به مردم آسیب دیده می باشند بودند و خاطر دارم تنها چند روز پس از این اعلام نظر فقهی، امام جمعه ی شیراز همین بیان را درباره این پدیده داشتند و خواستار محاکمه ی عاملان این تعدی به محیط زیست توسط قوه ی قضائیه یا مسئولان مربوطه شدند.

و اما نسبت به آلودگی آب و هوای خوزستان که سالها است درگیر است متاسفانه هیچ یک از علماء خوزستان بیان تاثیر گذاری نداشته اند ولکن ایشان با شجاعت تمام و به دفاع از حقانیت مردم و حفظ سلامت جسمی آنها از جهت فقهی این مساله را موشکافی کرده و به صراحت اعلام کردند که عاملان این آلودگی ها در زمره ی قتل غیر عمد قرار دارند و بحمدالله رهبر معظم انقلاب سال بعد دستور دادند که ظرف مدت معین اسباب این آلودگی ها جمع آوری گردد.

ج) با اندک پرسشی از مردم خوزستان در مورد این شخصیت توانا و عالم، خواهید دید که مقبولیت ایشان از جهت علمی و ارتباط ایشان با اقشار مختلف بالخصوص اساتید دانشگاه و دانشجویان و طلاب و روحانیون در چه سطح بالایی قرار دارد و این نقطه ی مثبتی است که متاسفانه در برخی از افراد تایید شده  این مساله موجود نمی باشد و ایشان از طریق همین ارتباط دوستانه و صمیمی با اقشار مختلف جامعه شبهات ذهنی آنها را پاسخگو بوده و توانسته است در هر مقطعی که لازم بوده به نشر صحیح و دقیق معارف اسلامی بپردازد و هنگامی به اهمیت وجود این ارتباط که ناشی از علمیت و فقاهت ایشان در پاسخگویی است خواهید رسید که در مواجه با جوانان دین گریزی آنها را شاهد باشیم، به همین دلیل است که رهبر معظم انقلاب خطاب به علماء خبرگان فرمودند به میان جوانان بروید و شبهات و گره های ذهنی آنها را بر طرف کنید.

چ) در جلسات تخصصی فقهی ایشان که به بررسی قواعد فقهیه می پردازند با نگاهی نوین به قواعد و بررسی قاعده های پنهان در معارف اسلامی رنگ و بوی خاصی به این جلسات داده شده است. یکی از این قواعد، قاعده ی عدالت در فقه اسلامی است که به تبعیت از امام راحل رضوان الله این مبحث را بسط و گسترش داده و در تمامی قواعد روح این قاعده را حاکم کرده اند. ح) بررسی تحلیلی محاربه در فقه و قانون یکی دیگر از بحثهایی بود که در  مقام‌پاسخگویی به نیاز جامعه بعد از حوادث پائیز ۱۴۰۱ ارائه شد.
خ) مشروعیت اعتراض و به رسمیت شمردن آن به عنوان حق از تلاشهای علمی ایشان بود به ویژه وقتی مرز آن با اغتشاش را بیان کردند.
د) بررسی و تحلیل آنچه تحت عنوان فقه استنطاقی در حال رواج بوده و بیان نارسایی و خلط های آن.
و موارد دیگری که این مقاله ی کوتاه ظرفیت بررسی تمامی آنها را ندارد و تنها قصد اشاره کردن به مختصری از آنها بود تا دانسته شود که اگر علت عدم تایید صلاحیت، عدم احراز علمیت و اجتهاد است، نهاد تصمیم گیرنده باید تجدید نظر کند و اگر مساله ی دیگری است بیان شود تا ما هم بدانیم.

و اما در پایان تذکر نکته ای را لازم می دانم که در هر لحظه باید مراقب دشمن بود و کاری نکنیم که باعث جدایی مردم از حاکمیت و نظام گردد مبادا دشمنان اسلام و انقلاب آن را فرصتی برای القای شکاف بین مردم و نظام قلمداد کنند، زیرا آنها دشمن مبین ما هستند و هر لحظه به دنبال فرصت برای ضربه به اسلام و انقلاب هستند، و همانگونه که در ابتدای سخن بیان کردم عدم وجود حلقه ی واصله بین مردم و حاکمیت ضربه ای مهلک به اساس حکومت خواهد زد، پس حضور افرادی که صلاحیت لازمه و قدرت ارتباط قوی با جوانان و جامعه را دارند موجب تقویت ارتباط حاکمیت و مردم می شود و بالعکس حضور افرادی که فاقد آن ملاکها هستند موجب دلسردی مردم و در نتیجه کمرنگ شدن حضور در انتخابات می گردد.

پایان.  علیرضا دریساوی