محمدجواد اشرفی روز سه‌شنبه در نخستین کارگروه پسماند امسال به مناسبت روز زمین پاک، بیان کرد: در خوزستان مدیریت پسماندها و نخاله‌های شهری بدون اغراق در حد بحرانی است.

وی با اشاره به تصاویری که از تخلیه زباله در شهرهای اهواز، آبادان، خرمشهر و ماهشهر نمایش داده شد، این تصاویر را گوشه کوچکی از وضعیت اسفبار تخلیه زباله در شهرهای خوزستان دانست.

اشرفی افزود: تاکنون جلسات متعددی برگزار و تصمیمات زیادی گرفته شده اما هیچکدام ضمانت اجرایی نداشته و مدیریت پسماندهای شهری جزو آخرین اولویت‌های شهرداران بوده است.

وی ادامه داد: به استثنای شهر بهبهان، محل‌های دفن پسماند در هیچکدام از شهرهای خوزستان استاندارد و بهداشتی نیست که در این زمینه نیز پیگیری و شکایت‌های متعددی صورت گرفته است اما بازدارندگی لازم را نداشته چنانکه پرونده شکایت علیه شهرداری خرمشهر پس از ۲ سال پیگیری، با پنج میلیون ریال جریمه نقدی مختومه اعلام شد.

اشرفی با اشاره به طرح مطالعات جامع مدیریت پسماندهای شهری خوزستان در هشت منطقه گفت: این طرح به دلیل مشکلاتی با موفقیت همراه نبوده است.

وی افزود: شهرهای ویس و شیبان (از توابع شهرستان باوی) با مشکلاتی در موقعیت یابی زمین زباله روبه رو هستند به همین دلیل باید پسماندهای خود را در سایت اهواز منتقل کنند اما این اتفاق نمی‌افتد و در دو سه روز اخیر شهرداری شیبان (از توابع باوی) همه زباله‌های خود را در رودخانه کارون تخلیه کرده است.

چالش پسماندهای مراکز درمانی کوچک

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان همچنین با اشاره به وجود ۶۰ بیمارستان در استان، گفت: همه این بیمارستان‌ها دارای سیستم بی‌خطرسازی پسماندهای عفونی هستند و پسماندها توسط پیمانکاران به مراکز دفن منتقل می‌شوند که این فرآیند از سوی اداره کل حفاظت محیط زیست و آزمایشگاه‌های معتمد صحت سنجی می‌شود.

وی مشکل فعلی را نبود مدیریت پسماندهای عفونی مراکز درمانی کوچک شامل آزمایشگاه‌ها، کلینیک‌ها و مطب‌های پزشکی در سراسر خوزستان بیان کرد و افزود: در اهواز به عنوان بزرگ‌ترین شهر استان حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد پسماندهای عفونی مراکز درمانی کوچک تا پارسال توسط شهرداری جمع آوری و بقیه بدون بی‌خطرسازی به مدفن زباله منتقل می‌شد به همین دلیل شاهد بی‌نظمی‌هایی بودیم و برخی پیمانکاران پسماندهای عفونی را در سطح شهر تخلیه می‌کردند.

اشرفی اضافه کرد: پس از ماه‌ها پیگیری و تشکیل پرونده قضایی، بالاخره پارسال با همکاری شهرداری اهواز و سازمان نظام پزشکی، شیوه نامه‌ای در زمینه جمع آوری پسماندهای عفونی مراکز کوچک تدوین و ۲ شرکت به عنوان پیمانکار انتخاب شدند.

وی پیشنهاد کرد تا هر یک از مراکز درمانی کوچک که برابر شیوه نامه و تعرفه‌گذاری سازمان نظام پزشکی، حاضر به پرداخت سهم خود در جمع آوری پسماندهای پزشکی نشوند، لغو امتیاز، پلمب و به مراجع قضایی معرفی شوند.

تخلیه زباله شهری در محله‌های مسکونی

رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان اهواز نیز در این نشست با انتقاد از وضعیت جمع‌آوری زباله و نخاله در سطح شهر اهواز، گفت: برخی محله‌های مسکونی و معابر شهر اهواز مکان تجمع نخاله‌های ساختمانی و زباله‌های شهری شده‌اند.

علی بنی‌عگبه افزود: در بازدیدهای میدانی پسماندهای شهری زیادی در شهرک اکباتان، گلستان، جاده ساحلی، مسیر پل ششم، کمربندی ملاشیه و… مشاهده شده است که بخشی از آنها شب‌ها سوزانده می‌شود و دود و آلودگی بسیاری تولید می‌کنند که باعث اعتراض ساکنان می‌شود.

خطر سرایت بیماری از سایت پسماند

رییس مرکز بهداشت خوزستان نیز در این نشست با بیان اینکه عواملی که محیط زیست را آلوده و سلامتی را تهدید می‌کنند در اولویت قرار می‌گیرند، گفت: برنامه جامع عملیاتی مدیریت پسماندهای پزشکی با هدف کاهش عوامل خطر و بار بیماری‌ها تهیه شده است.

سید محمد علوی با اشاره به مشکلات پسماندهای پزشکی توضیح داد: این پسماندها شامل چهار دسته، “پسماندهای عفونی” (در راس آنها هپاتیت سی و اچ.آی.وی)، “اشیای نوک تیز و برنده که می‌توانند عامل بیماری و جراحت شوند”، “مواد دارویی، شیمیایی و رادیوداروها”، و “پسماندهای عادی” هستند.

وی چالش فعلی را انتقال پسماندهای پزشکی مطب‌ها و مراکز درمانی کوچک بدون بی‌خطرسازی به سایت دفن پسماند اهواز، بیان کرد و افزود: این مراکز در برخی شهرستان‌ها با بیمارستان‌ها قرارداد دارند اما در اهواز بیمارستان‌ها فاقد این توانایی هستند و باید از بخش خصوصی استفاده شود.

علوی با بیان اینکه پسماندهای بیمارستانی بسیار خطرناک و غیرقابل بازیافت هستند، گفت: این پسماندها هم اکنون به سایت پسماند صفیره اهواز منتقل می‌شوند، این در حالیست که زباله‌گردهایی در این محل تردد می‌کنند که نسبت به آن هشدار داده‌ایم.

وی افزود: ۲۳۹ مرکز جامع سلامت، ۱۳۸ پایگاه بهداشت و ۲۹ مرکز منتخب در خوزستان درحال فعالیت هستند که برای هر کدام از مراکز یک بیمارستان برای بی‌خطرسازی معین شده است.

به گفته وی، در ستاد مدیریت کرونا مصوب شده بود که پسماندهای بیمارستان‌های رازی و سینا توسط شهرداری اهواز به صورت رایگان جمع‌آوری شود اما شهردار اهواز در نامه‌ای درخواست پول کرده و شهردار کارون نیز این مصوبه را نپذیرفته است.

شکست طرح جامع پسماند

مدیرکل امور شهری استانداری خوزستان نیز در این نشست، بر اجرای طرح مطالعات جامع مدیریت پسماند تاکید کرد و گفت: مطالعات مدیریت پسماند خوزستان از سال ۱۳۸۵ آغاز و با منطقه بندی شهرهای استان قرار بود که محل‌هایی برای دفن زباله چند شهر به طور متمرکز ایجاد شود اما به دلیل نپذیرفتن شهرداری‌ها این منطقه بندی اجرا نشد.

مهراب فلسفی‌زاده افزود: در برخی شهرها به دلیل بُعد مسافت، طرح منطقه‌بندی اجرا نشده اما در آبادان، خرمشهر و شادگان که زباله‌ها در تالاب شادگان دفن می‌شود، محلی در خرمشهر پیشنهاد شده بود که به دلیل مخالفت‌های اجتماعی و محلی اجازه انتقال پسماندها به آن داده نشده است.

وی همچنین با اشاره به اختصاص اعتبار به ساماندهی پسماند در شهرهای ساحلی خوزستان گفت: از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ تنها ۲۷۶ میلیارد ریال اعتبار در این زمینه به خوزستان اختصاص داده شده که در مقابل استان‌های ساحلی کشور بسیار ناچیز است.