مدیرکل سابق برنامه‌ریزی و تحول اداری استانداری- دانشجوی دکتری جامعه شناسی اقتصادی و توسعه دانشگاه تهران

۱- مساله مدیریت بطور عام و استاندار بطور خاص، یک تکه از پازل توسعه در خوزستان است. استاندار جدید خوزستان در مقایسه با استاندار سابق، چهره ای دانشگاهی و با سواد است. برخلاف سلف خود که کارشناسی ارشد را از یک دانشگاه پیام نور در رشته ای مرتبط با ساماندهی مناطق عشایری با معدل ۱۵ اخذ نموده بود، استاندار جدید دانش آموخته دانشگاههای برتر کشور و در حال حاضر عضو هیئت علمی یکی از دانشگاههای معتبر و طراز اول کشور- تربیت مدرس- است. قطعا منظور این نیست که دانش و تحصیلات عالیه شرط کافی مدیریت ارشد در استان مهمی چون خوزستان است. خیر، اما بی شک شرط لازم هست و اثربخشی دانش علمی را در پیوند با تجربه و عملکرد افراد می بایست به آزمون گذاشت. اما چندان باورپذیر نیست که کسی از دانش آکادمیک برخوردار نباشد و در محافل و مجامع دانشگاهی حضور نداشته باشد اما بتواند توسعه را فهم کند و در مسیر آن گام بردارد. از این رو سوابق علمی استاندار جدید در کنار سوابق اجرایی او مایه امیدواری است، همچنانکه تا ارزیابی و قضاوت افکار عمومی درباره عملکرد وی راه درازی در پیش است.

۲- نقش مدیریت ارشد استان در هدایت و بسیج منابع انسانی، مالی و طبیعی در مسیر توسعه یافتگی بسیار حائز اهمیت است و مدیریت استراتژیک در استان می تواند با ترسیم یک چشم انداز میان مدت و بلندمدت با استفاده از اسناد بالادستی، مساله یابی و مساله شناسی، جهت دهی به دستگاههای اجرایی برای تحقق اهداف اسناد بالادستی توسعه ای، جلب نظر مسئولان عالی کشور و جذب اعتبارات ویژه، مسیر توسعه را هموارتر نماید. تلاش و اثرگذاری برای ایجاد اجماع فراگیر فراجناحی و فراقومی نیز می تواند از جمله کارکردهای مدیریت استراتژیک در استان خوزستان باشد.

با وجود همه اینها، که می توان از آن بعنوان شرط لازم – اما غیرکافی- توسعه یاد نمود باید به یاد داشت که حرکت در مسیر توسعه خوزستان، لوازم دیگری هم دارد. جبران عقب افتادگی های خوزستان، در شرایط اقتصادی پرهزینه ی امروز، نیازمند اعتبارات هنگفتی است. اینکه باید بر نحوه هزینه کرد اعتبارات نظارت علمی و کارشناسی دقیقی صورت بگیرد و استفاده بهینه ای از اعتبارات بشود یک گزاره صحیح و ضروری است اما این فقط یک شعار است که بدون پول هم می توان کار کرد. زمانی که استان های دیگر با ارز ۷ تومانی توسعه می یافتند خوزستان درگیر جنگ و سپس پیامدهای آن بود. امروز ایجاد زیرساخت های ابتدایی زندگی نرمال در استان، هزاران میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.

مساله خوزستان را باید ملی تلقی نمود. در غیر اینصورت با تخصیص اعتبارات هزینه ای و عمرانی در قالب بودجه های سنواتی ماند دیگر استانها، نمی توان انتظار تغییری در استان را داشت. برای ایجاد چند زیرساخت مشخص ضروری در استان باید همانند اعتبار یکصدمیلیون یورویی برای رفع معضل فاضلاب، اعتبارات ویژه ای از محل صندوق توسعه ملی و سهمی از تولید ناخالص ملی و درآمدهای کشور-نفتی و غیرنفتی- با تعیین زمانبندی کمابیش سه تا ۵ ساله اختصاص یابد.

احتمالا در نقل و انتشار این سخن که –اگر لازم باشد ساختمان فرمانداری و راه و شهرسازی و استانداری را به مزایده بگذاریم تا مشکل مسکن یا فاضلاب و نظایر آنها را برای مردم این استان حل کنیم.- دقت کافی صورت نگرفته و یا شاید منظور استاندار محترم بخوبی منتقل نگردیده است، اما قطعا ایشان می دانند که مردم خوزستان که بقول ایشان روی نفت زندگی می کند، اکنون از دولت جدید انتظار دارند با تعریف چند پروژه زیرساختی بزرگ و اختصاص اعتبارات ویژه – که حتی با فروش کل ساختمان های دستگاههای اجرایی استان هم نمی توان آن را تامین نمود- گام های اساسی برای رفع مشکلات استان بردارند و نقش استاندار در مطالبه گری و پیگیری این خواسته بسیار حائز اهمیت است.

۳- نکته مهمی که استاندار جدید می تواند بدان توجه نماید، تغییر رویکرد توسعه ای به خوزستان است. نسبت خدماتی که خوزستان به کشور می دهد و خدماتی که کشور به خوزستان می دهد متناسب نیست. سهم خوزستان در تولید ناخالص ملی- با و بدون نفت- تناسبی با سهم استان از اعتبارات کشور ندارد و اساسا توسعه صنعتی در خوزستان، نسبتی ناهمخوان و در مواردی معارض با توسعه استان و رفاه و کیفیت زندگی مردم دارد. اینها را باید با اساتید و دانشجویان اقتصاد و جامعه شناسی و صاحب نظران توسعه به بحث و گفتگو گذاشت و برای آن فکری کرد و سپس اجماع استانی و ملی آن را دنبال نمود تا ریل گذاری جدیدی برای توسعه استان شکل بگیرد. شناسایی نخبگان و صاحبان اندیشه و تجربه و مدیران گذشته و نمایندگان ادوار و تشکیل میز راهبردی نخبگان استان می تواند سرمایه فکری و انسانی استان را در این مسیر بسیج کند.

باید به استاندار جدید کمک کرد. به او مشورت داد و هر جا لازم بود نقد مشفقانه کرد اما او هم می تواند به شکل گیری کنش ارتباطی – تفاهمی در استان حول محور توسعه یافتگی بسیار کمک کند.