یکی از معضلات عمده شهرهای صنعتی آلودگی هوا است و در این میان هرگاه آلودگی هوا به اوج خود می رسد همه نگاه ها به سوی فلرهای نفتی برمی گردد و انگشت اتهام به سمت آنها نشانه می رود. با این حال شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب در سال های اخیر با اجرای برنامه ها و طرح های محیط زیستی گام های بلندی برای حذف گازسوزی و فلرهای نفتی برداشته است. اکنون با یک نگاه ساده به آسمان بالای سرمان می توانیم بفهمیم که دیگر مثل سابق خبری از ابرهای سیاه پرپشت دودی نیست.

بسیاری از شهرها حتی در کشورهای توسعه یافته دارای سطوح خطرناکی از آلودگی هوا هستند. ۲۹ دی، روز ملی هوای پاک نامگذاری شده است تا بلکه با در نظر داشتن مسئله مهم هوای پاک، دیگر شاهد قربانیان ناشی از آلودگی هوا و به تبع آن از بین رفتن محیط زیست نباشیم.

در سالهای اخیر گسترش صنایع مختلف، رشد جمعیت و شهرنشینی، اهمیت توجه به کاهش آلودگی های محیط زیستی را دوچندان کرده است. سوختن گازهای مازاد پس از جمع آوری از واحدهای مختلف در فلر باعث ظهور دودهای غلیظ شده و زندگی را برای شهروندان تار و نفس گیر کرده است. اما نکته مهم آن است که موضوع فلرهای نفتی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و برای جلوگیری از سوزاندن این گازها، سناریوهای مختلفی تعریف شده است.

یکی از اقدامات مهم شرکت نفت در زمینه حفظ محیط زیست در راستای کاهش آلودگی هوا، اجرای طرح کاهش گازسوزی فلر است. جمع آوری و تبدیل گاز همراه نفت می تواند در وهله اول از نظر محیط زیستی و دوم به لحاظ اقتصادی فواید فراوان و حائز اهمیتی داشته باشد.

همچنین بازیافت گازهای فلر در واحد های صنعتی و استفاده از حجم زیادی از این گازها که ارزش سوختی بالایی دارند به عنوان خوراک واحدهای مختلف از اقدامات مهمی است که شرکت های نفتی در حال انجام آن هستند.

در حال حاضر شهرهای نفتی از جمله اهواز همچون گذشته با انبوهی از ابرهای سیاه منسجم ناشی از سوخت گاز مواجه نیستند و شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب توانسته است با استفاده از اقدامات لازم و کارشناسی شده باعث کاهش چشم گیر گازسوزی فلرها شود.

به گزارش خبر فوری؛ در میزگردی با حضور سرپرست حفاظت محیط زیست شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب و دیگر کارشناسان محیط زیست این شرکت، فعالیت های محیط زیستی در زمینه هوای پاک مورد بررسی قرار گرفت.

شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب در مسیر حذف فلرها، برنامه های گسترده نفت برای حذف فلرهای نفتی

رضا مرادی، سرپرست حفاظت محیط زیست شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب با اشاره به شعار روز هوای پاک امسال که «هوای پاک، تعهد مسئولان، مشارکت مردم» نامگذاری شده است اظهار داشت: توجه به محیط زیست موضوعی همگانی است و لزوم توجه به اصول توسعه پایدار که گسترش اقتصادی همراه با توسعه اجتماعی در کنار حفظ محیط زیست می خواهد از مهم ترین اهداف فعالیت این شرکت به شمار می آید.

وی مهمترین منبع انتشار آلودگی هوا در تاسیسات بالادستی نفت را مشعل های گازی عنوان کرد و گفت: مشعل یا فلر یکی از بخش های تاسیسات فرآورشی نفت و گاز است و نقش مهمی در حفظ ایمنی تاسیسات ایفا می کند.

مرادی اظهار کرد: گازسوزی نامتعارف در مشعل ها به دو دلیل عمده اشکالات فرآیندی و تجهیزاتی در تاسیسات، همچنین عدم توانایی دریافت گاز تفکیک شده و نبود ظرفیت در حوزه پایین دستی اتفاق می افتد. در بخش اشکالات فرآیندی و تجهیزاتی تاسیسات، گازسوزی ها موقتی بوده و عواملی مانند قطع جریان برق شبکه نیز باعث ایجاد چنین وضعیتی می شود.

سرپرست حفاظت محیط زیست شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب در ادامه گفت: عمده دلیل گازسوزی، عدم توانایی دریافت گاز تفکیک شده از نفت توسط واحدهای پایین دست است که در این زمینه طرح های متعددی در سطح مناطق نفت خیز جنوب تعریف شده است و اجرای آنها در بلند مدت نقش بسزایی در کاهش گازسوزی حتی در برنامه های توسعه ای آینده ایفا می کند.

وی از اجرای طرحهایی در راستای کاهش حجم گاز سوزی از سوی شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب خبر داد و بیان کرد: در حال حاضر ۲ طرح واگذاری گاز تولیدی به پتروشیمی مارون و پالایشگاه بید بلند خلیج فارس با مشارکت صنایع پتروشیمی در حال اجراست که هدف اصلی، جمع آوری بخش عظیمی از گاز تولیدی در حوزه شرق و مرکز مناطق نفت خیز جنوب است.

مرادی افزود: در کنار اقدامات مذکور، واگذاری بخشی از گازهای ارسالی به بخش خصوصی به منظور گوگردزدایی و فشار افزایی و در نهایت ارسال به واحدهای تاسیسات پایین دست که باعث جلوگیری از سوزاندن بخشی از گازهای همراه می شود، از دیگر اقدامات شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب است.

وی اعلام کرد: آمار و ارقام مرتبط با میزان گازسوزی، همچنین درصد پیشرفت پروژه های مرتبط به ویژه در پهنه کلانشهر اهواز در قالب گزارشات مدون و ماهیانه به سازمان های نظارتی از جمله سازمان حفاظت محیط زیست ارسال می شود.

سرپرست حفاظت محیط زیست شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب در ادامه به موضوع مهم عدم سیال سوزی در گودال های سوخت پرداخت و گفت: طبق دستور وزیر نفت در سال ۹۶مبنی بر جلوگیری از سیال سوزی در گودال های سوخت، شرکت های بهره بردار نفت و گاز به منظور رعایت الزام مذکور با استفاده از تمهیدات مختلف از جمله بکارگیری دستگاههای تفکیک گرو فرآورش سیار اقدامات لازم را به کار گرفتند. همچنین لازم به ذکر است که در این راستا مقادیر قابل توجهی سیال نفتی با استفاده از دستگاههای MOS و MOT بازیافت شده و به چرخه تولید باز می گردد.

مرادی با اشاره به میزان کاهش گازسوی فلرهای نفتی عنوان کرد: در سال۷۵ میزان گازسوزی ۳۰ درصد بوده است اما اکنون یعنی در شش ماه نخست سال ۹۹ به کمتر از ۱۵ درصد رسیده است.

سرپرست حفاظت محیط زیست شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب در پاسخ به اینکه در طرح ۲۸ مخزن ( نگهداشت و افزایش تولید) الزمات محیط زیستی تا چه میزان رعایت شده اند، گفت: پروژه های مذکور طوری طراحی شده اند که کمترین میزان گازسوزی هنگام بهره برداری برای آنها پیش بینی شده است.

وی در پایان از تلاش های بخش های فنی، تولیدی و عملیاتی در ستاد و شرکت های تابعه مناطق نفت خیز جنوب که با تعریف و اجرای طرح های متعدد باعث بهبود وضعیت منابع انتشار آلاینده های هوا شده اند به خصوص همکاران در شرکت های بهره بردار که وظیفه خطیر حفظ، نگهداشت و پایش فعالیت ها را دارند قدردانی کرد.

میزان تولید گازهای گلخانه ای و مدیریت انتشار آنها زیر ذره بین محیط زیست صنعت نفت

امین گلشاهی کارشناس ارشد حفاظت محیط زیست شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب از محاسبه سالانه گازهای گلخانه ای از سال ۱۳۹۵ تا به امروز خبر داد و گفت: تعریف طرح هایی در راستای مدیریت انتشار گازهای گلخانه ای منجر به کاهش میزان انتشار آنها در سالیان اخیر شده است.

وی با اشاره به موضوع فوق تصریح کرد: بواسطه توسعه جمعیت و بالتبع افزایش فعالیت‌های بشری بویژه توسعه صنعت، بر میزان گازهای گلخانه ای در جو افزوده شده است و این مهم می تواند نقش به سزایی در ایجاد پدیده گرمایش جهانی داشته باشد.

گلشاهی با توجه به اهمیت و ضرورت مدیریت انتشار گازهای گلخانه ای، از محاسبه میزان انتشار این گازها در سطح شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب خبر داد و گفت: گام اول در مدیریت آلاینده ها آگاهی از منابع تولید و میزان انتشار گازهای گلخانه ای است. در این راستا، دوره های آموزشی متعددی در سطوح کارکنان بخش های فنی و عملیاتی برنامه ریزی شد و سپس از طریق ایجاد کارگروه های فنی تخصصی در شرکت های بهره

برداری، گزارشات سالیانه مربوط به موجودی انتشار گازهای گلخانه ای برای منابع و فرآیندهای مختلف شامل تجهیزات احتراقی، مشعل ها، انتشارات فرار، تولید و مصرف برق تهیه شد. لازم به ذکر است که کارگروه ستادی نیز در ادامه بر فرآیند صحه گذاری گزارشات تهیه شده نظارت کامل دارد.

وی با بیان اینکه در راستای تحقق گام بعدی یعنی مدیریت انتشار آلاینده ها، پروژه های متعددی جهت جلوگیری از سوزاندن گازهای همراه، تعریف شده است، گفت: با اجرای این پروژه ها میزان سرانه تولید گازهای گلخانه ای در شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب کاهش چشم گیری خواهد یافت.

کاهش تولید آلاینده ها پله اول کاهش آلایندگی، نرم افزار محاسبه آلاینده های نفتی ساخته شد

محمدعلی حسن زاده سیرچی دیگر کارشناس ارشد حفاظت محیط زیست شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب با اشاره به پروژه شناسایی آلاینده ها اظهار کرد: کاهش تولید آلاینده ها از مبدأ اولین اقدامی است که باید مورد توجه قرار بگیرد که این مهم با تغییر و بهبود فرآیند انجام می شود.

وی با بیان اینکه شناسایی میزان آلاینده ها در تمامی واحدهای تولیدی و صنعتی از موضوعات مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد، افزود: طبق اطلاعیه وزارت نفت در سال ۹۸ دستورالعملی در این خصوص ابلاغ شد اما به دلیل پیچیدگی و نبود فضای مناسب برای اجرا، نرم افزار برآورد انتشار آلاینده ها تهیه شد.

سیرچی بیان کرد: نرم افزار مذکور با هدف ساده سازی در پیاده سازی دستورالعمل برآورد انتشار آلاینده ها تهیه شده است و متعاقب آن برای آموزش استفاده از نرم افزار ویدوی آموزشی تهیه و در اختیار شرکت های بهره بردار قرار گرفته است.

نقش موثر نرم افزار محاسبه آلاینده های نفتی در سیاست گذاری های زیست محیطی مناطق نفت خیز جنوب

وی درباره نحوه شکل گیری و راه اندازی این نرم افزار با هدف شناسایی میزان آلاینده ها، گفت: طراحی دستورالعمل، اقدام مشترک دانشگاه صنعتی شریف و شرکت ملی نفت ایران است که پیاده سازی آن به شکل نرم افزار برای اولین بار در شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب انجام شده است.

این کارشناس شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب عنوان کرد: مهمترین کاربرد نرم افزار برآورد انتشار آلاینده های هوا، کمک به سیاست گذاری صحیح و برنامه ریزی جهت اولویت بندی بهینه پروژه ها است که در نهایت باعث کاهش آلایندگی می شود.

همه طرح های توسعه در مناطق نفت خیز جنوب پیوست های محیط زیستی دارند

مریم قلیشخانی کارشناس ارشد حفاظت محیط زیست شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب در این میزگرد بیان کرد: یکی از موارد مرتبط با مدیریت محیط زیستی منابع بالقوه و بالفعل انتشار آلودگی ها، اجرای مطالعات ارزیابی اثرات محیط زیستی برای طرحهای توسعه ای است که در آن همه جنبه های بارز در زمینه آلودگی به خصوص هوا مشخص می شود.

وی افزود: در این مطالعات طرحهای مشمول ارزیابی با توجه به الزمات قانونی سازمان محافظت محیط زیست مورد پایش مستمر قرار می گیرند.

قلیشخانی درباره طرحهایی که مشمول ارزیابی محیط زیست نمی شوند، نیز گفت: برای آن بخش از طرحهایی که مشمول ارزیابی محیط زیست نمی شوند، برنامه جامعی شامل طرح مدیریت پسماند و نیز طرح مدیریت محیط زیستی تهیه می شود.

وی گفت: از دیگر اقدامات کاهش آلودگی هوا اجرای برنامه های خود اظهاری است که توسط شرکت های معتمد سازمان حفاظت محیط زیست به صورت فصلی برای شرکت های بهره بردار و گاز انجام می شود و منابع انتشار به خصوص در حوزه هوا مورد پایش مستمر قرار می گیرند.

لازم به ذکر است در تمامی شرکتها و مدیریتهای تابعه جنبه های محیط زیستی فعالیتها شناسایی و ارزیابی شده و با اجرای اقدامات کنترلی و اصلاحی، کاهش اثرات سوء فعالیتها بصورت هدفمند پیگیری می شود.

حرف آخر
آنچه مشخص است نفت به عنوان یک ثروت خدادادی برای ایران و به ویژه خوزستان مطرح است و سوزاندن آن در قالب گازهای همراه نفت کاری غیر اصولی است و به علاوه با توجه به هزینه های بسیار زیاد تولید نفت در کشور ما سوزاندن گازهای همراه نفت به لحاظ اقتصادی از بین بردن یک مزیت و یک درآمد و فرصت اقتصادی است. در عین حال نباید از نظر دور داشت که فلرهای نفتی تنها متهم آلودگی هوای شهرهای نفتی نیستند و باید سهم سایر آلاینده ها به ویژه صنایع مستقر در منطقه و اگزوز خودروهای غیراستاندارد و یا فرسوده را در آلودگی شهرهای نفتی از جمله کلانشهر اهواز نیز مد نظر داشت. در این میان آنچه قابل تقدیر است برنامه ها و تلاش های شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب و تعهد آنها به حذف مشعل های نفتی و سوزاندن گازهای همراه نفت است. شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب در چارچوب مسئولیت های اجتماعی خود و حتی فراتر از آن با تعریف طرح های اقتصادی و توجیهی به جای سوزاندن گازهای همراه نفت با تبدیل به احسن آنها، تهدید را به فرصت بدل کرده است. امید می رود در آینده ای نه چندان دور شاهد حذف مشعل های نفتی و محو آنها از خاطره جمعی شهرهای نفتی باشیم.

گزارش از: سارا محسنی